Υφιστάμενη κατάσταση στην Περιφέρεια

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) περιλαμβάνει το ΒΔ τμήμα της Πελοποννήσου και τη Δυτική Στερεά Ελλάδα. Η συνολική της έκταση είναι 11.350 τετραγωνικά χιλιόμετρα και καλύπτει το 8,6% της συνολικής έκτασης της χώρας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τα εδάφη της είναι ορεινά (45,3%) και ημιορεινά (25,6%), ενώ μόλις το 29,1% είναι πεδινές εκτάσεις. Η Περιφέρεια έχει εκτεταμένα παράλια, τα οποία βρέχονται από το Ιόνιο Πέλαγος και τους κόλπους του Αμβρακικού, Πατραϊκού και Κορινθιακού. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 679.796 κατοίκους (ΕΛΣΤΑΤ, 2011). Η Δυτική Ελλάδα αποτελεί την τέταρτη σε πληθυσμό Περιφέρεια της Ελλάδας συγκεντρώνοντας το 6,3% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, με μεγαλύτερη πόλη την Πάτρα. Οι κλιματολογικές συνθήκες χαρακτηρίζονται ως μεσογειακές με ήπιους χειμώνες και θερμά καλοκαίρια στις περιοχές χαμηλού υψομέτρου ενώ στις περιοχές με μεγάλο υψόμετρο κυριαρχούν οι κρύοι χειμώνες και τα δροσερά καλοκαίρια. Στην Περιφέρεια καταγράφονται σημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και οικολογικής σημασίας που προστατεύονται με βάση εθνικές και διεθνείς περιβαλλοντικές διατάξεις.  

Η ΠΔΕ χωρίζεται σε τρεις Περιφερειακές Ενότητες, και 19 Δήμους, με σημαντικότερες πόλεις της την Πάτρα, το Αίγιο, την Κάτω Αχαΐα, τον Πύργο, την Αμαλιάδα, το Μεσολόγγι, το Αγρίνιο και την Ναύπακτο. Συγκεκριμένα, η Πάτρα εκτός από τρίτη μεγαλύτερη πόλη της ηπειρωτικής Ελλάδας, έχει και διεθνή σημασία, ως πόλη που διαθέτει λιμένα που εξυπηρετεί τη σύνδεση της χώρας με την Ιταλία.

Γενικότερα, η περιοχή έχει χαμηλή πυκνότητα κατοίκησης, ενώ η αστικοποίησή της φτάνει σε ποσοστό 61.7%, χαμηλότερο δηλαδή του μέσου όρου της χώρας. Ο ενεργός πληθυσμός με εκπαιδευτικό επίπεδο τριτοβάθμιας είναι χαμηλότερο του ευρωπαϊκού και εγχώριου μέσου όρου, φτάνοντας το 23.8%. Σημαντική είναι η μείωση του πληθυσμού και η γήρανσή του.

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μετρήσεις η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παράγει το 5% του εγχώριου ΑΕΠ και είναι σύμφωνα με την Έκθεση του ΟΟΣΑ η 6η περιφερειακή οικονομία της χώρας. Το αναπτυξιακό της δυναμικό, όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι ωστόσο, χαμηλό, στο 74% του εθνικού και στο 44% του Ευρωπαϊκού.

Η οικονομία της Περιφέρειας στηρίζεται σημαντικά στον πρωτογενή τομέα, σε έναν αξιοσημείωτο δευτερογενή και έναν ισχυρό τριτογενή. Ο πρωτογενής περιλαμβάνει κυρίως τη γεωργία και την κτηνοτροφία με χαμηλά επίπεδα σχετικής παραγωγικότητας. Ο δευτερογενής τομέας βασίζεται στον κατασκευαστικό κλάδο και σε βιομηχανίες έντασης εργασίας με ικανοποιητικά επίπεδα σχετικής παραγωγικότητας. Ο τριτογενής τομέας παρουσιάζει επίσης ικανοποιητικά επίπεδα παραγωγικότητας, εστιάζοντας στον τομέα των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, καθώς και τις διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες. Ο τριτογενής τομέας αποτελεί πεδίο που παρουσιάζει περαιτέρω δυναμική ισχυρής ανάπτυξης.

Τα δεδομένα της αγοράς εργασίας στην Περιφέρεια χαρακτηρίζονται από υστέρηση, τόσο σε σχέση με τον εθνικό, όσο και τους ευρωπαϊκούς δείκτες. Ειδικότερα, το ποσοστό των οικονομικά ενεργών πολιτών ηλικίας 15-74 ετών ανέρχεται σε 58% (2018), όντας ελαφρώς χαμηλότερο από το αντίστοιχο εθνικό (59,4%) και σε επίπεδο EU-28 (64,8%).

Σε ότι αφορά το ποσοστό απασχόλησης, για το 2018 στη Δυτική Ελλάδα, αυτό ανέρχεται σε 44,1% για την ηλικιακή ομάδα 15–74 ετών, παρουσιάζοντας αυξητική τάση την τελευταία πενταετία, παραμένοντας ωστόσο αισθητά κάτω από το αντίστοιχο εθνικό (47,9%) και ευρωπαϊκό επίπεδο (60,4%).

Η κλιμάκωση και διατήρηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα αποτελεί την πιο χαρακτηριστική εκδήλωση της αναπτυξιακής υστέρησης και του ελλείματος ανταγωνιστικότητας όχι μόνο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της χώρας, έναντι των υπολοίπων ευρωπαϊκών. Η ανεργία στην Ελλάδα το 2019 ήταν τριπλάσια από το μέσο όρο των 28 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κατατάσσεται ένατη (9η) μεταξύ των ελληνικών Περιφερειών, καταγράφοντας υπερδιπλάσιο ποσοστό ανεργίας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η Περιφέρεια αποτελεί μία από τις σημαντικότερες Περιφέρειες της χώρας στην παραγωγή ερευνητικής δραστηριότητας, καθώς χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη σημαντικού αριθμού ερευνητικών και εκπαιδευτικών υποδομώ. Επίσης, σημειώνεται ότι οι φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως ποσοστό του συνολικού μαθητικού πληθυσμού ανέρχονται σε υψηλότερα επίπεδα του εθνικού και ευρωπαϊκού μέσου όρου (ΕΕ 27), καθιστώντας σαφή τη δυναμική της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή.

Στον τομέα της υγείας, στην Περιφέρεια λειτουργούν 11 Νοσοκομεία και 35 Μονάδες Υγείας, που καλύπτουν την υγειονομική περίθαλψη των κατοίκων, όχι μόνο της Περιφέρειας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής.